Mechanizm Dostosowania Cen Węglowych na Granicach, czyli CBAM (z ang. Carbon Border Adjustment Mechanism), stanowi inicjatywę Unii Europejskiej, której celem jest zmniejszenie ryzyka przenoszenia emisji CO2, znanego jako „carbon leakage”. Mechanizm ma ograniczyć sytuację, w której produkcja zostaje przeniesiona do krajów o mniej rygorystycznych przepisach dotyczących emisji dwutlenku węgla, co mogłoby osłabić skuteczność działań UE na rzecz klimatu. CBAM jest kluczowym elementem Europejskiego Zielonego Ładu i ma zapewnić, że wysiłki podejmowane przez UE nie przyczynią się do nieuczciwej konkurencji ani nie szkodzą europejskiej gospodarce.
CBAM ma na celu nałożenie opłat na importowane do UE wyroby, których produkcja charakteryzuje się dużą intensywnością emisji CO2. Dzięki CBAM ceny importowanych wyrobów będą odzwierciedlać realne koszty emisji CO2, które są ponoszone przez producentów w UE. Wysokość opłat będzie zależna od tzw. emisji wbudowanych, czyli śladu węglowego importowanego produktu. Ma to zapewnić równe warunki konkurencji dla producentów zarówno z UE, jak i spoza niej.
Aby prawidłowo określić, czy importowane towary są objęte mechanizmem CBAM, należy porównać kody CN importowanych towarów w dokumentach celnych z listą towarów objętych CBAM, określoną w załączniku I do rozporządzenia 2023/956. Mechanizmem CBAM objęte są wybrane towary z 7 głównych sektorów:
Obliczenia w ramach CBAM będą opierać się na ilości emisji CO2 generowanych w procesie produkcji importowanych towarów. Importerzy będą zobowiązani do zakupu certyfikatów CBAM, których cena będzie odpowiadać cenie emisji CO2 w UE, ustalonej na podstawie Europejskiego Systemu Handlu Emisjami (EU ETS). W ten sposób, jeśli kraj eksportujący do UE ma mniej rygorystyczne przepisy dotyczące emisji CO2, importer będzie musiał pokryć różnicę w cenie poprzez zakup certyfikatów CBAM.
Mechanizm ma na celu nie tylko chronić europejski rynek przed nieuczciwą konkurencją, ale także zachęcać partnerów handlowych UE do podejmowania bardziej ambitnych działań w zakresie redukcji emisji CO2. Mechanizm ten został zaprojektowany z poszanowaniem zasad Światowej Organizacji Handlu (WTO), aby promować globalne wysiłki na rzecz ochrony klimatu.
Wprowadzenie tego rozwiązania może mieć znaczący wpływ na globalny handel, zwłaszcza dla krajów eksportujących do UE towary o wysokiej wartości śladu węglowego. Oczekuje się, że przyczyni się do przyspieszenia transformacji ekologicznej w krajach trzecich poprzez inwestycje w czyste technologie i zwiększenie efektywności energetycznej, aby zmniejszyć koszty związane z eksportem do UE.
Implementacja CBAM stanowi wyzwanie zarówno pod względem technicznym, jak i politycznym, wymagając skoordynowanych działań na poziomie UE oraz dialogu z partnerami handlowymi. Importerzy, wprowadzający na rynek towary objęte tym mechanizmem, muszą z kolei zmierzyć się z:
Poprzez właściwe uwzględnienie interesów ekonomicznych i ochrony klimatu, CBAM ma potencjał stać się ważnym narzędziem w globalnej walce ze zmianami klimatycznymi, promując bardziej zrównoważony rozwój i sprawiedliwszy handel międzynarodowy.
CBAM nie ma dla nas tajemnic. Jeśli jesteś importerem, pomożemy Twojej firmie w:
Jeśli prowadzisz procesy produkcyjne poza Unią Europejską, pomożemy Twojej firmie w: